مهمترین ویژگی یک فروشنده حرفهای ارتباطسازی با مردم و مشتریان است. او باید بتواند با افراد زیادی با مشخصات ظاهری و باطنی متفاوت ارتباط برقرار کند. یکی از ابتداییترین روشها برای ارتباط سازی اولیه استفاده از نشانههای تست رفتارشناسی DISC است که قبلا در مورد آن مطالعه کردید و اگر هم هنوز در مورد آن اطلاعاتی ندارید حتما در دوره work and business درس شخصیت شناسی آن را فرا بگیرید.
اما اطراف ما افراد توانخواه زیادی از جمله افراد دارای ناتوانی جسمی، شناختی، ناشنوایان، کم شنوایان و نابینایان عزیز نیز وجود دارند که در کنار تستهای رفتارشناسی رایج، باید بتوان با آنها ارتباط درست برقرار کرد.
چرا از کلمه توانخواه بجای معلول استفاده میکنیم؟ دلیل آن روش است. این افراد برای انجام برخی از کارها آن هم محدود، ناتوان هستند و در بسیاری از موارد از افراد سالم نیز تواناتر میباشند. پس از این پس به این افراد توانخواه میگوییم.
قبل از بررسی مفصل در ارتباط با هر فرد توانخواه، بهتر است در مورد آداب معاشرت با این افراد صحبت کنیم. به طور خلاصه باید ۵ مورد را رعایت کرد:
- توجه: فارغ از هر چیز، به فرد توانخواه توجه کنید.
- استقبال: افراد توانخواه استقبال را درک میکنند. پس سه قدم به سمت آنها بروید و استقبال گرمی داشته باشید.
- حسن نیت: برای کمک به افراد توانخواه حتما حسن نیت داشته باشید. آنها نیت شما را درک میکنند.
- صبر: تعامل با افراد توانخواه زمان بیشتری میبرد پس صبور باشید.
- تمایل به کمک: حتما از فرد توانخواه سوال کنید که آیا تمایل دارد شما به او کمک کنید یا خیر! اگر تمایلی ندارد رهایش کنید.
بخش اول: ارتباط با افراد دارای ناتوانی جسمی در فروشگاه
وقتی با افراد دارای معلولیت جسمی در حال تعامل هستید، بدون اجازه به دستگاه آنها دست نزنید. برای مثال، افرادی که روی ویلچر مینشینند، وقتی دیگران گاهی ناخودآگاه به ویلچر آنها تکیه میکنند، احساس ناامیدی میکنند. انجام این کار نشانهی بیاحترامی است. شاید متوجه شده باشید که شخصی در تلاش است تا از مکانی سخت عبور کند و انگیزه شما ممکن است این باشد که باید کمکش کنم اما این کار درستی نیست. همیشه اول اجازه بگیرید و اگر اجازه داد این کار را انجام دهید.
تماس چشمی بسیار مهم است. البته خیره شدن خوب نیست، همانطور که قبلا گفتیم. آرامش داشته باشید و روی مکالمه و صحبتهای شخص تمرکز کنید و تماس چشمی معمولی برقرار کنید. در نهایت، اگر صندلیهایی در اطراف وجود دارد، یک صندلی داشته باشید تا همسطح با چشم فرد توانخواه باشید و راحتتر صحبت کنید.
بخش دوم: ارتباط با افراد دارای ناتوانی شناختی در فروشگاه
اختلالات شناختی که البته به نام اختلالات عصبی-شناختی هم شناخته میشود، به مجموعهای از اختلالها و بیماریهای عصبی گفته میشود که میتواند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم (به صورت پایدار یا گذرا) با ایجاد اختلال در سیستم عصبی، موجب آشفتگی در آگاهی فرد نسبت به خود و جهان اطرافش شود.
هنگام تعامل با یک فرد دارای ناتوانی شناختی، مهم است که به طور عادی صحبت کنید. گاهی اوقات مردم طوری صحبت میکنند که انگار با یک کودک صحبت میکنند، بهویژه با فردی که ناتوانی شناختی دارد. البته میتوانید گفتار خود را اصلاح کنید و در صورت نیاز سرعت خود را کاهش دهید. با این حال، هنگامی که برای اولین بار با یک فرد ارتباط برقرار میکنید، این کار را به طور خودکار انجام ندهید.
اگر کسی چیزی را نامشخص بگوید و شما نمیتوانید آن را درک کنید، ممکن است احساس کنید بی ادبانه است که از او بخواهید آنچه را که گفته است تکرار کند اما واقعاً اینطور نیست. وانمود نکنید که کسی را درک میکنید، بلکه فقط از او بخواهید آنچه را که فکر میکنید گفته است تکرار کند یا بگوید و از او بپرسید که آیا درست شنیدهاید یا خیر؟
بخش سوم: ارتباط با افراد ناشنوا در فروشگاه
ارتباط با افراد ناشنوا زمانی که شما زبان اشاره را بلد نیستید، می تواند امری پیچیده و سخت به نظر برسد و در مواردی حتی قادر نباشید با آنها ارتباط برقرار کنید. اما به واقع در هنگام برخورد با یک فرد ناشنوا چگونه میتوان با او ارتباط برقرار کرد؟ در ادامه قصد داریم تا نحوهی ارتباط با ناشنوایان را مورد بررسی قرار دهیم.
ناشنوایان همه حسها و ادراک افراد قادر به تکلم را دارند. این افراد در بسیاری از زمینهها از افراد سالم نیز توانمندتر هستند با این حال نکات و روشهایی وجود دارد که شما میتوانید با اتکا به آنها با افرادی که قادر به شنیدن نیستند ارتباط برقرار کنید.
- اجازه دهید تا آنها مکالمه را رهبری کنند
همه افراد ناشنوا و کم شنوا مهارت لب خوانی کردن را ندارند، پس تصمیمگیری درمورد بهترین روش برقراری ارتباط را به خود فرد ناشنوا محوّل کنید، آنها روی این موضوع کاملاً تسلط دارند. به یاد داشته باشید که شاید این اولین بار است که شما با فرد ناشنوایی ارتباط برقرار میکنید اما آنها هر روز با افراد شنوا در تعامل هستند.
- یک قلم و یک کاغذ در دسترس داشته باشید
همیشه یک قلم و یک کاغذ در دسترس داشته باشید. آن را روی میز خود بگذارید و وقتی میخواهید با آنها صحبت کنید، آن را با خود ببرید. همچنین، از صداهای پس زمینه آگاه باشید و سعی کنید در صورت امکان آنها را حذف کنید. مخصوصا اگر فرد مقابل شما فقط کم شنوا است. کاغذ کمک میکند هر دوی شما راحتتر ارتباط برقرار کنید.
- ارتباط چشمی را حفظ کنید
همیشه برای ارتباط با یک فرد ناشنوا روبروی او قرار بگیرید و تماس چشمی برقرار کرده و آن را در حین صحبت نیز حفظ کنید. دهانتان را نپوشانید و فریاد هم نزنید، آموزشهایی که به افراد ناشنوا دادهاند نشان میدهد که بسیاری از ناشنوایان لبخوانی میکنند و به راحتی حرفهای افراد را متوجه میشوند.
- کلمات را خیلی شمرده تلفظ نکنید
زمانی که شروع به صحبت میکنید کلمات را خیلی شمرده تلفظ نکنید، در حرکت لب هایتان اغراق نکنید، داد نزنید و مِن مِن نکنید. همه این موارد باعث میشوند لب خوانی سخت شود. سعی کنید به آهستگی سخن بگویید.
- برخی از علائم و زبان بدن ارتباط باناشنوا را فرا گیرید
ممکن است هر روز با افرادی که دچار اختلال شنوایی هستند برخورد نداشته باشید اما باز هم دانستن برخی از علامتهای زبان اشاره می تواند برایتان مفید باشد. در ادامه برخی از این علائم آمده است. عبارتهایی مثل “سلام”، “آیا شما ناشنوا هستید؟ ”، “بله”، و “خیر” میتوانند مفید باشند.
- آماده تکرار مطالب باشید
ناشنوایان هم حواسشان پرت میشود. بنابراین، آماده تکرار مطالبی باشید که قبلاً گفتهاید. این بدان معنی نیست که گفتههای خود را دوباره با صدای بلند فریاد بزنید. فقط کافی است سخنان خود را به همان روش تکرار کنید. به آنها زمان دهید تا آنچه را که میگویید پردازش کنند و گاهی اوقات متوقف شوید تا ببینند آیا تمام حرفهای شما را درک کرده ند یا خیر.
بخش چهارم: ارتباط با افراد نابینا در فروشگاه
- از ترحم و دلسوزی و مراقبت زیادی بپرهیزید
در برخورد با فرد نابینا از ترحم و دلسوزی و مراقبت زیادی بپرهیزیم چون موجب انتقال حس تحقیر به فرد نابینا میشود ، بهترین کار این است که کاملا عادی رفتار کنیم.
- شما پیشقدم شوید
برای ایجاد ارتباط دوستانه با فرد نابینا شما پیشقدم شوید! شاید شما عادت کرده باشید همیشه با نگاه و لبخند اولین کلام را به دیگری بگویید ولی در مورد فرد نابینا وضع فرق دارد. فرد نابینا نمیتواند شما را ببیند و درک کاملی از شما و محیط اطراف ندارد. ما متوجه نمیشویم که آیا شما مایل به حرف زدن هستید یا نه. به همین دلیل بهتر است شما آغازگر رابطه باشید و با یک سؤال عمومی این ارتباط را شروع کنید.
- به فرد نابینا خیره نشوید
با دیدن یک فرد نابینا تنها به یک نگاه عادی بسنده کنید و به فرد نابینا خیره نشوید. این کار دور از ادب است و شما با این رفتار زشت همراهان فرد نابینا را آزار میدهید! این رفتار نشان دهنده بیادبی است. بهتر است در اولین برخورد و آشنایی از فرد نابینا در مورد علت نابینایی او سؤال نفرمایید و هنگام صحبت کردن فرد نابینا به حرفهای آنها گوش دهید و حواستان کاملا به او باشد نه اینکه سرتان را به اطراف بچرخانید. آنها حرکات ما را کامل متوجه میشوند.
- از زبان بدن خود استفاده کنید
همچنان که هنگام ارتباط با افراد بینا از زبان بدن خود استفاده میکنید. در برخورد با نابینایان نیز از زبان بدن استفاده کنید به طور مثال با تغییر در تن صدا و یا استفاده از ایما و اشاره و تایید حرفهای فرد نابینا با “بله” “درسته” و … اطلاعات بیشتری را به وی منتقل کنید.
- خودتان را معرفی کنید
وقتی که میخواهید شخصی که نابینا هست را ملاقات کنید خودتان و افرادی که ممکن هست پیش شما باشند را به فرد نابینا معرفی کنید مثلا وقتی میخواهید حرف بزنید اول خودتان را معرفی کنید مثلا بگویید ( من رضایی هستم مشاور فروش اسنوا ) افراد دیگری هم که پیش شما هستند بهتر هست که خودشان را معرفی کنند نه این که شما اسم تک تکشان را بگویید.
- داد نزنید
موقع حرف زدن با فرد نابینا داد نزنید و تن صدایتان در حد معمولی باشد چون این افراد معمولا حس شنوایی قویی دارند.
- برای نشان دادن محصول او را هل ندهید
هیچ وقت برای راهنمایی یک فرد نابینا مثلا برای بازدید از محصول او را هل ندهید، برای او دست نزنید و یا حرفاتون رو تکرار نکنیند. تصور کنید که یکی شبیه این کار با شما انجام دهد، میبینید که خیلی وقتها بی ادبی حساب میشود. هوشیار باشید به ویژه وقتهایی که میخواهید چیزی را توضیح دهید یا فرد نابینا را در یک مسیر همراهی کنید.
- از حس لامسه فرد نابینا بهرهمند شوید
افراد نابینا در کنار اینکه شنوایی خوبی دارند، حس لامسه خوبی نیز دارند. حتما در زمان معرفی محصول از او بخواهید محصول را لمس کند. هوشیار باشید در زمان گفتوگو از این عبارات استفاده نکنید : “این دکمه رو ببیند!” ، “درب دوم یخچال رو ببینید” و “به برنامهها نگاه کنید” و … بجای این عبارات را به او بگویید: “لطفا این دکمه را لمس کنید” ، “این ولوم را لمس کنید” و …
ممنون از مطالب مفید و اموزنده شما………
بسیارعالی
سپاسگزاریم